Рэінтэрпрэтацыя і лінгвістычны аналіз сведчання 1541 г. Вацлава Гаека пра смерць старэйшага сына Скарыны адкрывае зусім новыя перспектывы ў ацэнцы круга знаёмстваў і даты смерці Францыска Скарыны. У адрозненне ад Хрэстаматыі 1988 года, I. Лемешкiн звяртаецца не да значна больш позняга рэпрынта Яна Бецковского XIX ст., а непасрэдна да арыгіналу Václav Hájek. Перавызначэнне жанру гэтай крыніцы як публіцыстыкі, а не хронікі, дазваляе ўбачыць, што «навіна» В. Гаека адлюстроўвае яго ўспрыманне трагедыі Пражскага пажару, і можа сведчыць пра асабістае знаёмства і творчыя кантакты В. Гаека і Ф. Скарыны. З іншага боку, параўнальны аналіз арыгінала «Навіны» Гаека з паралельнымі пражскімі і аугсбургскими выданнямі дае магчымасць валодаць ілюстрацыйным матэрыялам і зрабіць істотныя ўдакладненні ў перакладзе. Так, даводзіцца, што раней агульнапрыняты пераклад pacholatko і niekdy як «немаўля» / «дзіця» і «былы» няслушныя. У выніку знакаміты ўрывак з апавядання В. Гаека варта перакладаць як “У доме святара, прапаведніка Яна з Пухова згарэлі: кухарка Магдалена, слуга Францішак, якi прыходзiўся сынам доктару Русу, і яшчэ адзін малады слуга». Адпаведна, вырашаецца старое навуковае непаразуменне – здагадка А. Флароўскага аб ранняй смерці Ф. Скарыны да 1541 г., паколькі яна была заснавана выключна на (недакладным) перакладзе niekdy. Ф. Скарына памёр у канцы 1551-га ці ў пачатку 1552 г. Пасведчанне В. Гаека паведамляе, што ў Пражскім пажары 1541 г. загінуў Скарына-малодшы, які ў той час знаходзіўся на службе ў каноніка пражскага кафедральнага капітула, доктара тэалогіі і ў хуткім часе значнага кнігавыдаўца Яна з Пухова (Johannes Podbradský de Puchov), што само па сабе сведчыць аб асабістых кантактах Ф. Скарыны.
Чытаць артыкул цалкам на рускай мове: Илья Лeмешкин. Франциск Скорина и Прага 1541 г. Старший сын Скорины и дата смерти книгопечатника